Startup’ınızın belki de “survive” etmeye çalıştığı şu aşamalarda düşünmediğiniz bir konuya değineceğiz: çalışanlarımıza nasıl davranmalıyız ve iş sözleşmesini feshederken nelere dikkat etmeliyiz? Startup’ınızda bu konuda belli bir kültürü oturtmak, iş hacminizi büyüttüğünüz zaman elinizi rahatlatacaktır.
Türk hukukunda sözleşme şartlarını, sözleşmenin nasıl yapılacağını ve feshedileceğini esas olarak taraflar kendisi belirlese de iş hukukunda durum biraz daha değişiyor. İşçi – işveren ilişkisinde olduğu gibi, bir tarafın daha zayıf konumda olduğu ilişkilerde yasalar ve mahkemeler zayıf olanı daha çok koruyor. (Benzer durum olarak: ofisinizi kiraladığınızda, mal sahibine karşı, kiracı olarak siz korunan taraf olursunuz). Dolayısıyla işveren konumunda olduğunuz takdirde, daha dikkatli davranmanız, iş hukuku kurallarına titizlikle uymanız durumunda, bir dava söz konusu olunca “bakın ben her şeyi kitabına göre yaptım” özgüvenine sahip olabileceksiniz.
Öncelikle şunu belirtelim: işveren olarak dil, ırk, cinsiyet, engellilik vb sebeplerden ötürü çalışanlarınız arasında ayrım yapmamanız gerekiyor. İşverenin, çalışanının çalışma potansiyeline odaklanması gerekiyor. Buna eşit davranma ilkesi veya ayrımcılık yasağı denmektedir. Bu şekilde davranmazsanız ne olur? Verimli bir iş ortamının temel taşlarından biri çalışan mutluluğunun olmasının yanı sıra; olası bir uyuşmazlıkta eliniz zayıflar.
İşçi ve işveren arasındaki ilişkide en problemli olan kısım işçinin sözleşmesinin feshedilmesi kısmıdır.
İki farklı fesih türü vardır: geçerli sebeple fesih ve haklı sebeple fesih.
Geçerli sebeple fesihten kastımız şu: 30 kişiden fazla çalışanınız varsa, yanınızda en az 6 ay çalışmış olan çalışanınızın sözleşmesini ancak geçerli bir sebebe dayanarak feshedebilirsiniz. Bu, startup’ınızın mevcut aşamasında size uygulanacak bir kural olmasa da, işlerinizi büyütüp çalışan sayınızın arttığı dönemlerde düşünebileceğiniz bir durum. Bu kurala uymadığınız takdirde ise size karşı açılan bir işe iade davasını kaybetme olasılığınız yüksek oluyor. Aynı zamanda çalışanınızın sözleşmesini feshederken ihbar sürelerine de uymanız gerekiyor. Bugün işine son verdim yarın gelme derseniz, ihbar tazminatı ödemek durumunda kalırsınız. Bu tazminatı ödememek adına, çalışanınızın kıdemine göre belirlenecek olan ihbar sürelerine uymanız gerekiyor.
Haklı sebeple fesihte ise, kanunda sayılan sağlık sebepleri, ahlak ve iyi niyet kurallarına uymama ve zorlayıcı sebeplerin varlığı halinde işverene derhal fesih hakkı tanınıyor.
Startup’ınızın başlangıç aşamalarında iş hukukuna dair bir kültür oturtmanız, ileri aşamalarda sizin kafanızı rahatlatabilir, çalışanlarınız açısından ise daha güven veren bir ortam hazırlayabilirsiniz. Yaptığınız işi hayatın olağan akışı içerisinde her yönden belirli hale getirmeniz, hukuka uygun adım atmanız, bulunduğunuz yeri sağlamlaştırıp daha güçlü adımlar atmanıza vesile olabilir.