Ülkemizin startup’larının giderek artan yurt dışında şirket kurma eğilimi var. Bunun nedeni ise İrlanda veya Estonya benzeri ülkelerdeki bürokratik kolaylıklar ve vergi muafiyetleri. Kanıt olarak ise günümüzün çoğu popüler şirketlerinin merkezinin İrlanda’da bulunmasını gösterebiliriz (Google, Facebook, Twitter, LinkedIn, vb.).
Kurumlar Vergisi
Peki İrlanda’da gerçekten büyük bir vergi muafiyeti var mı? ABD’deki %35’ lik kurumlar vergisine karşılık İrlanda’da bu oran %12. Ülkemizde ise bu alanda 2004’ten itibaren iyileştirme çalışmaları başladı. 2004’de %33 olan bu oran, 2006’da %20’ye kadar geriledi. Günümüzde hala %20 olan oran, milli startuplarımızın, şirketlerini yurt dışında kurmalarına neden olabiliyor.
Vergi Cennetinde Şirket Kurmak
Yukarıda bahsi geçen prosedür yasaların sınırlarında gezmemize neden oluyor. İrlanda gibi ülkelerde ise size şirket kurmanıza ve faaliyetinin başka bir ülkede olsa dahi İrlanda’da gözükmesine yardımcı olan kurumlar ortaya çıkmış durumda. Örneğin İrlanda’da yıllık sekreter tutmak 500 euro gibi bir ücret. Bunun yanı sıra size yapay bir adres dahi veriliyor. Kısacası İrlanda’da kurduğunuz şirket için orada ofis kiralamanıza gerek yok.
Oldukça basit ve kullanışlı gözüken bu süreçte tabi ki önünüze çıkacak engeller de mevcut. İrlanda’da şirket kurduğunuzda bir banka hesabı açmanız da gerekecektir. Ülkemizde yapacağınız harcamaları da bu banka hesabından yapmanız gerekecek (maaş ödemeleri vb.). Her ay vereceğiniz para transferi komisyonları uzun vadede büyük bir yük olacaktır. Bu yükten kurtulmak için Türkiye’de başka bir şirket veya irtibat ofisi kurmanız gerekecektir. Şirket kurmak İrtibat ofisinden daha kolay fakat, yerli şirketinize yurt dışındaki banka hesabınızdan para transferi yapamayacaksınız. İrtibat ofisi kurarak bu sorunu atlatabilirsiniz. Şahsen irtibat ofisi kurulumu yapmış biri olarak bu yolun da oldukça meşakkatli olduğunu belirtmeliyim. Kurulumu yaparken dikkat etmeniz gereken püf noktalardan biri, ekonomi bakanlığına vereceğiniz güvencelerdir. Örneğin bakanlığa yurt dışındaki şirketinizin burada sadece pazar araştırması yapacağını belirtmeniz gerekmektedir.
Bir başka sorun ise şirketiniz İrlanda’da bulunduğundan bütün hisse anlaşmaları İrlanda hukuk sitemine tabi olacaktır. Kısacası her seferinde yeni bir hissedarlar sözleşmesi hazırlamanız gerektiğinde bu ülkenin avukatlarına yüklü bir para ödemeniz gerekecektir.
En büyük sorun: İrlanda’nın Bankacılık Sistemi
İsmi ne kadar havalı gözükse de aslında bir o kadar berbat bir bankadır Bank of Ireland. Ülkemizdeki gelişmiş bankacılık sisteminin oldukça gerisindedir İrlanda. Örnek vermem gerekirse şirket olarak kaybettiğimiz 12,000 euro’dan bahsedebilirim. Ülkemizde kartınızdan birkaç yüz lirayı geçen harcamalarda banka hemen sizinle iletişime geçip bu harcamanın sizin tarafınızdan yapılıp yapılmadığını sormaktadır. Fakat şirketimizin banka kartı detaylarının çalınması sonrası dolandırıcılar tarafından 200’ü aşkın farklı siteden yapılan alışveriş tarafımıza Bank of Ireland tarafından iletilmemiştir. Bütün çabalarımıza rağmen banka bu işlemin 3000 euroluk kısmını iade etmemiştir.
Kısacası siz yol yakınken vazgeçin ve şirketinizi ülkenizde kurun. Başka ülkede kurduğunuzda zamanınızın yarısı bankalarla ve İrlanda avukatları ile konuşmakla geçecektir. Bence sizin zamanınız Türkiye’de vereceğiniz ekstra %8’lik kurumlar vergisinden daha değerli.