Yatırımcı ile masaya oturmadan önce ev ödevinizi yapmazsanız son pişmanlık fayda etmez. Çünkü başlangıçta firmanıza ne kadar az değer biçilirse, yatırımcı verdiği çekirdek sermaye ile daha çok hissenizi elinizden almış olur.
Yeni bir girişimci olarak, bir süre sonra elinizdeki işi büyütmek için yatırımcılar ile görüşeceksiniz.
Her ne aşamada olursa olsun bir firmanın sahibi kendi değerini kendisi biçmelidir. Siz kendi değerinizi belirlemezseniz sokak tabiri ile sizi ucuza kapatırlar.
Yapmanız gereken sadece birkaç basit matematik formülü aslında…
Sermaye öncesi Şirket değeri + Sermaye = Sermaye sonrası Şirket değeri
İlk defa pazarlık masasına oturacak girişimcinin sermaye desteği almadan önce ve sonra diye iki ayrı şirket değerlemesi hesaplamasını ve bu matematiksel değerlerin etkilerini de incelemesini öneririm.
Yukarıdaki formülden basitçe anlaşılacağı üzere sermaye almadan önceki firma değerimizi ve sermaye aldıktan sonra belirlenecek şirket değerini inceliyoruz.
Şimdi bu hesabı yatırımcı gözüyle inceleyecek olursak; yatırımcının hedefinin en az sermaye yatırarak yüzde 2o şirket hissesini almayı hedeflediğini varsayalım ve bir hesap yapalım:
En az sermaye :
- $250,000 / (sermaye öncesi değer + $250,000) = 20%
- sermaye öncesi değer = $1,000,000
En çok sermaye :
- $500,000 / (sermaye öncesi değer + $500,000) = 20%
- sermaye öncesi değer = $2,000,000
Bu hesaplama ile girişim değerinizi 2 milyona çıkarıp daha fazla sermaye yatırm alabildiğinizi göstermek istedim.
Hayattan bir örnek vermek gerekirse herkesin bildiği Facebook 2004 yılında $4.5 milyon sermaye öncesi değerleme yapılarak, Peter Thiel & co tarafından 500.000 dolar yani yarım milyon dolar yatırım alarak bu değerlemeye göre yüzde 10 hissesini bu yatırımcıya verdi.
2012 yılında New York Borsasında kote olduğunda Facebook firmasının değeri 17 milyar dolar belirlendi ve %10 hisse sahibi Peter Thiel & co hisse değeri de hayli yüksek olurken Facebook aslında ilk başta değerlemesini 4,5 milyon yerine 25 milyon yapmış olsaydı Peter Thiel & co sadece % 2 Faacebook hissesini alabilecekti.
Facebook başarılı bir girişim fikri olabilir ancak yatırmcılarla oturulan pazarlıkta kendisini düşük değerlediğini ve değerlemeyi masanın karşısındaki yatırımcıya bırakarak çok büyük hisse kaybettiğini görüyoruz.
O zaman siz girişimciler fikrinize kendiniz de bir değer biçin ve fikriniz de firmanız da elden ucuza gitmesin.
Dave Berkus, bir melek yatırımcı, fikir olarak yeni başlamış bir girişimciye değerlemesini basitçe şu şekilde yapmasını söylüyor.
| Var ise : | Hesaba Ekle: |
| 1. Fikir | $1/2 milyon |
| 2. Prototip yapılmışsa | $1/2 milyon |
| 3. Yönetim ekibi | $1/2 milyon |
| 4. Rekabet ve pazarlama in strateji | $1/2 milyon |
| 5. Ürün satışı en az bir yıllık düzenli gelir kazanımı | $1/2 milyon |
Bu hesaplamaya göre fikriniz daha düzenli gelir getirecek şekilde henüz satılmamış bile olsa yeni girişiminizin değeri 2 milyon dolar olacaktır.
Yeni girişimcilere verdiğim bu önerilerin yatırımcıların aleyhine olduğunu biliyorum ama startup girişimcileri fikirleri ile bizim ve çocuklarımızın geleceğini kuruyorlar onları destekleyip her zaman olduğu gibi pazarlık masasında da ne kadar değerli olduklarını tekrar hatırlatmak istedim.
Lütfen değerinizi bilin.