Startup’ınıza veya şirketinize ad seçmek o işletmeyi yaratmanın ilk adımıdır. Pazarlamanın ana elementi olan ad seçme, sizinle müşterileriniz arasında bir köprü görevi görür. Ad, işinize/markanıza erişiminizi ve rakiplerinizden sıyrılmanızı sağlar. Bu sebeple kullanacağınız ismin kolay hatırlanabilir ve ürün işlevini/kullanım durumunu açıklayan bir ad olması gerekmektedir. Fakat her ne kadar tamamen size hitap eden ve firmanızın pazarlama değerini büyütecek bir isim bulsanız da bu ismi tescil ettirmek istediğinizde belli başlı hukuki engellere takılabilirsiniz. Şirket ismini seçerken dikkat edilmesi gereken hususlar, 14.02.2014 tarihli ve 28913 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Ticaret Unvanları Hakkında Tebliğde yer almıştır. Bu konudaki kritik düzenlemeler şunlardır:
Seçmeyi düşündüğünüz ticaret unvanının başka bir işletme tarafından kullanılıyor olma ihtimali bulunmaktadır. Bu husus işletmenizi büyütmek istediğinizde önünüze bir engel olarak çıkacaktır. İşletmenizi tescil etme aşamasına gelmeden bu sorunu ortadan kaldırmak için Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi Müdürlüğünün internet sayfasında bulunan “Sorgulama” bölümüne giriş yaparak, Birlik ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın ticaret unvanı veritabanları üzerinden sorgulama yapılabilmektedir. Böylelikle sizinle özdeşleşen bir ismi ilerleyen zamanlarda kaybetmenizin yolu kapanmış olacaktır.
- Ticaret unvanları yabancı dilde belirlenebilir. Fakat işletme konusu ve şirket türü Türkçe olmak zorundadır. Örnek vermek gerekirse; Goldsach Emlak A.Ş unvan olarak kullanılabilirken, Goldsach Property Co. kullanılamaz.
- Ülke adlarının unvanda kullanılabilmesi için o ülkenin yetkili makamlarından izin alınması şartı getirilmiştir.
- Ticaret unvanında yer alan ibareler kamu düzenine, ulusal çıkarlara ve ahlaka aykırı olamaz, kültürel ve tarihi değerleri zedeleyecek şekilde belirlenemez.
- Her ne kadar işletmenizi oluştururken vatani duygularla oluşumunuzun isminin başına Türk veya Milli minvalinde bir kelime getirmişseniz işletmenizi büyüttüğünüzde tescil esnasında bu konuda da başınız ağrıyacaktır. Çünkü tebliğe göre “Türk”, “Türkiye”, “Cumhuriyet” ve “Milli” kelimelerini markanızda veya ticaret unvanınızda kullanamazsınız. Bu kelimeler ancak Bakanlar Kurulu kararı ile kullanılabilmektedir.
Tüm bu aşamaları göz önünde bulundurduktan sonra reklamınızı yapacağınız ve hizmetlerinizi duyuracağınız internet alan adının da çok önemli olduğunu belirtmek gerekir. Öyle ki alan adı satışı üzerine bir piyasa oluşmuştur ve daha önceden çok cüzi miktarlara alınan alan adları daha sonradan firmalara yüksek fiyatlara satılmaktadır. Kanye West’in 2020 yılında başkan olmayı hedeflemesini söylemesinin üzerine kanyeforpresident.com’un alan adını daha önceden satın almış olan kişiye 80.000 dolar teklif etmesi veya Sabancı.com’un alan adının 1996 yılından beri başka birine ait olması sebebiyle aylarca mahkemelerde mücadele etmesi buna örnek gösterilebilir.
En çok tercih edilen ve güven veren alan adları .com ve .com.tr’dir. Her ikisinde de “ilk gelen alır” prensibi işlediği için şirketinizin oluşmasındaki ilk aşamalarda Godaddy, Natro, Türkticaret gibi domain adı satan sitelere girilip sorgulama yapılmalıdır. Yukarıda belirtildiği üzere bazı alan adları satılmak için alındığından kişilerle iletişime geçilerek fiyat konusunda anlaşılması da uygun bir çözüm olabilir.
.com.tr’nin sadece Türkiye’ye açık olması sebebiyle alan adı bulmak daha kolay olmasına rağmen belge çokluğuyla sizi yorabilir. Eğer .com.tr alan adı almak istiyorsanız ODTÜ’nün ilgili birimine sunmanız gereken kriterler şunlardır:
- Ticaret Odasından alınacak olan faaliyet belgesi
- Ticari Sicil Gazetesi
- Alan Adı Tahsis Formu
- Eğer firmanız kişi üzerine ise kişinin kimlik fotokopisi
- Eğer başvurduğunuz alan adı firma ünvanınızla alakalı değilse ve bir markanız ile ilgiliyse Marka Tescil Belgesi
Startup’ınıza veya şirketinize ad koyma işlemi çokça zaman, sabır ve odak gerektirse de, ismin yapılan iş üzerinde büyük bir etkisi olması nedeniyle çaba harcamaya değecek nitelikte olduğu şüphe götürmezdir. Bu sebeple startup’ınızın veya şirketinizin ulusal veya global anlamda büyümesi hayaliyle yola çıkıyorsanız, isminizi markalaştıracak kadar başarı olduktan sonra o isimden vazgeçmemek adına yukarıda bahsedilen hususlarda dikkatli olmanızı tavsiye etmekteyiz.