Bitcoin bir sanal ödeme yöntemidir. Başka herhangi bir sanal ödeme yönteminde olduğu gibi Bitcoinler de bir mal veya hizmet karşılığında online ödeme yapmak için kullanılmaktadır. Dolayısıyla nakit paranın sanal biçimi olarak anlamak uygundur. Diğer dijital kriptolu paraların arasında (örneğin LiteCoin, Amazon Coin gibi)  kullanıcılar tarafından en fazla tercih edilen türdür.

Bitcoin 2009 yılında Satoshi Nakamoto takma isimli birisi tarafından kurulmuştur. Daha sonra kişinin sistemden ayrılması ile birlikte Bitcoin sistemi 2010 yılından itibaren kendiliğinden bir blok zinciri üzerinde yürümektedir.

Bitcoin ve işlem yapmak için kullanılan anahtarları kriptolu olarak korunmaktadır. Eş kullanıcılar arasında işlemekte olan Bitcoin sistemi herhangi bir merkeze veya ülkeye ve dolayısıyla, bir hukuki düzenlemeye bağlı değildir. Aynı şekilde güncel para birimlerinden de bağımsız olup piyasa değeri arz ve talebe göre belirlenmektedir. Açık kaynaklıdır, uluslararasıdır ve anonimdir. Anonim olması, kullanıcıların işlem yaparken sadece cüzdan kimlik numaralarının yer alması, kullanıcının ismi gibi herhangi bir kişisel veri ihtiva etmemesi anlamına gelmektedir. Bu nedenle işlemler üçüncü kişiler tarafından takip edilemez. Bu da yasadışı işlerde tercih edilmesinin nedenidir. Özellikle bu yöntemle yapılan kara para aklama günümüz ceza hukukunu meşgul eden bir meseledir.

Kullanıcılar Bitcoinler’i bir mal veya hizmet karşılığında bir ödeme alarak, takas noktalarından kullandıkları para birimi karşılığına satın alarak, tanıdıkları bir kişi ile takasta bulunarak veya “madencilik” yolu ile edinebilirler. Bu paraların gönderilmesi ise bir telefon uygulaması veya bilgisayar aracılığıyla yapılmaktadır. Edinilen coinler dijital bir cüzdanda tutulmaktadır. Bu cüzdan kullanıcıya dijital para gönderip almaya, ödeme yapmaya ve coin biriktirmeye ehil kılan sanal bir banka hesabı gibi düşünülebilir. Dijital cüzdan bulutta olabileceği gibi bilgisayarda da bulunabilir, ancak buluttaki cüzdanın hacklenmesi kolay olduğundan bulut sistemi güvenli olarak görülmemektedir. Aynı şekilde bilgisayardaki cüzdanların yanlışlıkla kullanıcı tarafından silinmesi veya bir virüs yazılımın cüzdanı mahvetmesi de ihtimal dahilindedir. Bir cüzdanın şu veya bu sebeple kaybolması sonucunda kullanıcının paraları dolaşımdan kalkar. Söz konusu kullanıcının Bitcoinler’i bu durumda başkası tarafından harcanamaz; çünkü bunların harcanması için gereken özel anahtarlar başka kullanıcılar tarafından bilinemez.

Bitcoin madenciliği; piyasaya yeni dijital para sürmek anlamına gelmektedir. Bunu yapabilmek için madenciler özel bir yazılım kullanarak karmaşık matematik problemi çözerler. Problem çözüldükten sonra belli bir miktar coin piyasaya sürülür, böylece Bitcoin yaratılmış olur. Madenciler aynı zamanda bu coin işlemlerini onaylayan kişilerdir. Bu işlemler ücretsiz olarak yapılmaktadır.

Hukuki bir düzenlemeye tabii olmadığına yukarıda değinmiştik; ancak bazı ülkeler çeşitli düzenlemeler getirmeye çalışmaktadırlar. Bitcoin’in en çok kullanıldığı ülkelerden olan Almanya’da Bitcoin özel bir tür para olarak görülmektedir ve özel bir düzenleme ile vergilenlendirilmesi hukuki bir zemine oturtulmuştur. Ülkemizde ise Bitcoin ile ilgili herhangi bir düzenleme bulumamaktadır. Ancak mevcut düzenlemelerimiz ışığında bunu da bir elektronik para olarak adlandırmak mümkün bulunmamaktadır.

Daha fazla bilgi için aşağıda bu yazıyı hazırlarken kullandığım kaynaklara başvurabilirsiniz:

 Kaynak

Infografik

BTNET

 

Posted by Av. Esen Esener

2014 yılında İ.D. Bilkent Üniversitesi’nden mezun olmasından itibaren farklı olmayı ve fark yaratmayı kendine amaç edinen Esen Esener üç dil bilen, çok okuyan, okuma merakı sayesinde girişimciliğe ve teknoloji hukukuna yönelen, bu alanlarla da ciddi düşünen Ankaralı genç bir avukattır.

Leave a reply

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir