Daha önceki makalemizde anonim şirketlerin kendi paylarını iktisabına ilişkin olarak bilgi vermiştik. İlgili makalemize buradan ulaşabilirsiniz. Buna göre anonim şirketler, genel kurulun yönetim kurulunu yetkilendirmesi şartıyla, esas ya da çıkarılmış sermayesinin %10’una kadar olacak şekilde kendi paylarını satın alabilir ya da rehin olarak kabul edebilir.
Bu makalemizde ise, anonim şirketlerin kendi paylarını iktisabıyla ilgili kuralların dolanılmasını engellemek adına getirilen özel bir yasağı önemine binaen ayrıca açıklamak istedik. Şöyle ki, Türk Ticaret Kanunu’nun (“TTK”) 380. maddesi uyarınca anonim şirketler, kendi paylarının satın alınmasını sağlamak amacıyla üçüncü kişilere avans, ödünç veya teminat veremez. Bu yasak doktrinde finansal yardım yasağı olarak bilinir.
Sermaye Miktarı Sınırı Öngörülmemesinin Anlamı
Bir anonim şirketin kendi paylarını, esas sermayesinin %10’una kadar satın alabileceğinden bahsetmiştik. Finansal yardım yasağına ilişkin madde metninde bu gibi bir sermaye miktarı sınırı belirlenmemiştir. Bu nedenle, finansal yardım yasağı mutlak bir yasak olup, bir anonim şirket, esas sermayesinin %10’unu aşmayacak bir pay iktisabı için bile üçüncü kişilere finansman sağlayamaz.
Finansal Yardımın Zamanlaması
Sadece pay devri işleminden önce yapılan finansal yardım işlemleri değil, pay devri işlemi gerçekleştikten sonra yapılan finansal yardım işlemleri de yasak kapsamındadır. Bu anlamda finansal yardımın zamanlamasının bir önemi yoktur.
Finansal Yardım Yasağının Kapsadığı Şirket Türleri
Finansal yardım yasağı sadece anonim şirketleri kapsamaktadır. Bu nedenle, limited şirket, kolektif ve komandit şirket, kendi paylarının satın alınmasını sağlamak amacıyla üçüncü kişilere avans, ödünç veya teminat verebilir.
Bu noktada dikkat edilmesi gerekir ki, anonim şirketlerin limited şirkete dönüştürülmesi yolu ile finansal yardım yasağının uygulanmasının önüne geçilebilir.
Finansal Yardım Yasağına Aykırı Olarak Elde Edilen Payların Durumu
Finansal yardım yasağına aykırı olarak anonim şirketlerin, kendi paylarının satın alınması amacıyla üçüncü kişilere avans, ödünç veya teminat verdiği her türlü işlem geçersizdir. Yasak kapsamında sadece finansman işlemi geçersizdir. Geçerlilik şartlarına aykırılık bulunmadığı müddetçe, pay devri işlemi geçerlidir. Ancak, yasağa aykırı olarak iktisap edilen bu paylar 6 ay içerisinde elden çıkarılmalıdır.
Finansal Yardım Yasağının İstisnaları
Finansal yardım yasağının iki istisnası vardır. Bu kapsamda, bankalar ve diğer kredi ve finans kurumları kendi paylarının satın alınması için üçüncü kişilere avans, ödünç ve teminat verebilir. Ayrıca, şirketin veya onun bağlı şirketlerinin çalışanlarına, şirketin paylarını iktisap edebilmeleri için avans, ödünç ve teminat verilebilir.
İzin verilen bu istisnai işlemler şirketin, kanuna ve esas sözleşmesine göre ayırmak zorunda olduğu yedek akçeleri azaltıyor ise geçersizdir.
YARARLANILAN VE FAYDALI KAYNAKLAR
- Erdem & Erdem Ortak Avukatlık Bürosu Hukuk Postası, Yeni TTK’da Finansal Yardım Yasağı, Nisan 2012.
Thanks very nice Article