Crowdfunding olarak Dünya’da bilinen Kitle Fonlaması , biz her ne kadar bir Kitle Fonlaması Kanunu ile beklesek de, mevzuatımıza bir torba kanunla girdi. Kitle fonlamasının ne olduğunu bu yazıdan okuyabilirsiniz. Tasarı esnasında da bu yazıyı yayımlamıştık. Video severler ve kitle fonlaması nedir bilmeyenler için ise görüşlerimizi hemen aşağıda aktardık.
Kitle Fonlaması Kanunu Öncesi
Kanada’da 2009, İsveç’te 2010, İtalya ve Amerika’da 2013, Fransa ve Japonya’da 2014’te kanunlaşmış bir konuyu bizde de düzenlemek gerekiyordu. Dünya’da 600’ü aşkın, Türkiye’de de 10’u bulan platform sebebiyle bunu düzenlememek pek de isabetli olmazdı. Kanun tasarısı sürecinde yapılan çalıştay ve ortaya çıkan rapor oldukça detaylıydı. Çok şık bir hareketle bu rapor da Kitlesel Fonlama Derneği tarafından Crowdfon ve Fongogo üzerinden kitlesel fonlandı. Ne yazık ki gelen kanun düzenlenmesi beklediğimiz ayrıntıda çıkmadı. Sermaye Piyasası Kurumu‘ndan gelecek ikincil düzenlemeleri hararetle bekleyeceğiz. Yine de bunun oldukça önemli bir adım olduğunu düşünüyorum.
Kitle Fonlaması Kanunun Getirdikleri
Kitle fonlaması kanuni ifadesiyle: “Bir projenin veya girişim şirketinin ihtiyaç duyduğu fonu sağlamak amacıyla Kurul tarafından belirlenen esaslar dâhilinde bu Kanunun yatırımcı tazminine ilişkin hükümlerine tabi olmaksızın kitle fonlama platformları aracılığıyla halktan para toplanmasını” ifade ediyor. Biliyorsunuz üç tip kitlesel fonlama var. Ödül bazlı, hisse bazlı ve kredi bazlı. Kanun hangisini düzenlediğini ya da düzenlemediğini açıkça söylememiş. Fakat diğer yardım ve bağış toplama kanunlarının hükümlerini saklı tuttuğu için hem ödül hem de hisse bazlıyı içine almayı öngördüğünü düşünmek mümkün. Kredi bazlının hesaba katıldığını pek düşünmüyorum.
Artık Kurul’dan izin alınmadığı sürece, bir kitle fonlama platformu açmak mümkün olmayacak. Ne yazık ki mevcut platformlar için bir geçiş hükmü koyulmamış. İzinsiz açılan platformlar için Kurul her türlü tedbiri almaya yetkili. Düzeltme için süre veriliyor, izin iptal edilebiliyor ve gerçekten her türlü tedbiri almaya yetkili.
Kitle fonlaması yoluyla para toplayan girişimler halka açık şirket muamelesi görmeyecek. Bu da, pek çok zorunluluktan kurtulmaları anlamına geliyor. Örneğin, yatırımcıların yatırım kararını etkileyebilecek her türlü gelişmeyi Kamuyu Aydınlatma Platformu (nam-ı diğer KAP)’nda paylaşmak zorunda değiller. Kurumsal Yönetim İlkeleri‘ne tabii değiller. (Bu bir dezavantaj olmuş olabilir, keşke bu ilkelerin bir kısmına tabii olsalardı. Girişimlerde kurumsal yönetim ilkelerinin uygulanmasını biz gerçekten çok önemsiyoruz.)
Yeni düzenleme kitlesel fonlananların ihraççı sayılmayacağını da açıkça düzenlemiş. Bu da ansiklopedi gibi izahnameleri hazırlamayacakları anlamına geliyor. Bunu atlasalar herkes için felaket olurdu herhalde.
Önemli Eksikler
Dediğim gibi bu daha bir başlangıç düzenlemesi. Hala,
- Kitle Fonlaması Platformu Kurma koşullarını,
- Hisselerin geçişi için nasıl bir elektronik alt yapının kullanılacağını,
- Kimlerin kitle fonlaması üzerinden hisse almaya yetkili olduğunu ve bunun sınırlarını,
- Girişimin hangi belgeleri fonlama sayfasına koymak zorunda kalacağını,
- Yatırımcılarını ne sıklıkla bilgilendireceğini,
- Yatırımcıların hangi haklara sahip olması gerekeceğini,
bilmiyoruz. Fakat SPK’nın inisiyatif alması, muhtemelen Borsa Istanbul (Bist Özel Pazar ile) ve Merkezi Kayıt Kuruluşu ile işbirliğine gitmesiyle birlikte her şeyin yoluna gireceğini düşünüyorum.
İlginiz için teşekkür ederiz Erdem bey.