MIT Lisansı Nedir? (Açık Kaynak Yazılımlar Serisi)

Açık kaynak lisanslar arasından en çok karşımıza çıkan lisanslardan birisi şüphesiz MIT lisansı. MIT (mit) lisansı, 1988 yılında Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) tarafından hazırlanmış, çoğu araştırmaya göre günümüzden en sık kullanılan açık kaynak ve özgür yazılım lisansıdır. Oldukça kısadır ve çok kullanışlıdır. Bu yazımızda verdiğimiz en kısa özetiyle; “yazılımımla istediğini yap, sadece beni dava etme” demektedir ve telif feragatli (copyleft) değildir.

özgürlisanslar.org.tr tarafından yürütülen, özgür lisansların Türkçeleştirme çalışmaları sayesinde aşağıdaki gibi Türkçeleştirilmiştir;

Hiçbir ücret talep edilmeden burada işbu yazılımın bir kopyasını ve belgelendirme dosyalarını (“Yazılım”) elde eden herkese verilen izin; kullanma, kopyalama, değiştirme, birleştirme, yayımlama, dağıtma, alt lisanslama, ve/veya yazılımın kopyalarını satma eylemleri de dahil olmak üzere ve bununla kısıtlama olmaksızın, yazılımın sınırlama olmadan ticaretini yapmak için verilmiş olup, bunları yapmaları için yazılımın sağlandığı kişilere aşağıdakileri yapmak koşuluyla sunulur:

Yukarıdaki telif hakkı bildirimi ve işbu izin bildirimi yazılımın tüm kopyalarına veya önemli parçalarına eklenmelidir.

YAZILIM “HİÇBİR DEĞİŞİKLİK YAPILMADAN” ESASINA BAĞLI OLARAK, TİCARETE ELVERİŞLİLİK, ÖZEL BİR AMACA UYGUNLUK VE İHLAL OLMAMASI DA DAHİL VE BUNUNLA KISITLI OLMAKSIZIN AÇIKÇA VEYA ÜSTÜ KAPALI OLARAK HİÇBİR TEMİNAT OLMAKSIZIN SUNULMUŞTUR. HİÇBİR KOŞULDA YAZARLAR VEYA TELİF HAKKI SAHİPLERİ HERHANGİ BİR İDDİAYA, HASARA VEYA DİĞER YÜKÜMLÜLÜKLERE KARŞI, YAZILIMLA VEYA KULLANIMLA VEYA YAZILIMIN BAŞKA BAĞLANTILARIYLA İLGİLİ, BUNLARDAN KAYNAKLANAN VE BUNLARIN SONUCU BİR SÖZLEŞME DAVASI, HAKSIZ FİİL VEYA DİĞER EYLEMLERDEN SORUMLU DEĞİLDİR.

Lisans metnini okuduğunuz zaman anlayabileceğiniz üzere gerçekten iki parçadan kurulmuştur; ne istersen yap, beni sorumlu tutamazsın.

X11 lisansı olarak da bilinen MIT lisansı, bir sonraki yazımızda detaylıca bahsedeceğim -ve ikinci en sık kullanılan- GPL lisansından daha liberal kabul edilmektedir. MIT tarafından başka lisanslar altında onlarca yazılım piyasaya sürüldüğünden, FSF ve OSI arasında bir isim tartışması yaşansa da; X11, MIT ve MIT X sıkça kullanılan isimlerindendir.

Pek tabi hangi lisansın yazılımcılar ve kullanıcıları daha iyi koruduğuna dair bitmeyen bir tartışma söz konusu.

Bir hukukçu gözünden şunu söyleyebilirim ki, özgür lisans felsefesine şahsen daha uyumlu bulduğum MIT lisansı, hukukçuların kalıp cümlelerinden olan “…..dahil olmakla birlikte bunlarla sınırlı olmaksızın….” ibaresini kullanarak, bu lisansı kullananlar için çok büyük bir hareket alanı sağlamakta. Gerçekten MIT lisansı ile korunan bir yazılım ile dilediğiniz şeyi yapıp, onu kendi ticari amaçlarınız için dahi kullanabilirsiniz.

GPL savunucularının MIT lisansına karşı en büyük argümanları ise, GPL lisansının türev yazılımlar ve açık kaynak kodlarının devamı için daha iyi bir iş çıkardığı yönünde oluyor. İşin sonunda bu işi yazılımcılarla birlikte tartışmak gerekiyor. MIT lisansı, telif feragatli olmamasına rağmen, GPL kadar da telif korumalı sayılamayacağından,  diğer geliştiriciler yazılımları kendi koşullarına uyan versiyonlara modifiye etmek konusunda daha rahat davranabiliyor.

MIT lisansından bahsederken, bu lisans ile karşılaştırılması gereken başka bir lisans ise BSD (Berkeley Software Distribution) lisansıdır. Şahsen Türkçe’de hoşgörülü lisanslar (permissive) olarak adlandırmaktan hoşlandığım kategoride bulunan her iki lisans birbirine çok benzer olmakla birlikte, şöyle temel bir farkları bulunuyor;

BSD aslında tek bir lisans değil, üç farklı lisans için kullanılan bir üst başlıktır. 2 koşul BSD, 3 koşul BSD ve 4 koşul BSD olarak adlandırılan üç farklı lisans vardır.

3 koşul BSD, tanıtım ve promosyon ile ilgili; 4 koşul BSD ise reklam materyali olarak kullanım ile ilgili ek koşullar getirmektedir. Bu koşullar MIT lisansı korumasında olmadığı için, MIT lisansı en çok 2 koşul BSD’ye benzemektedir.

Her iki lisans (MIT ve 2BSD); kullanıma, yeniden programlaya, modifiyeye, dağıtıma ve telif hakkı uyarısını taşıma zorunluluğuna yer verir. Ancak MIT lisansı buna ek olarak; başka yazılımla birleştirebilme, yayma, alt lisanslama ve satma gibi konularda da izin veren bir lisanstır.

Bu yazının ve yazı serimizin (1 & 2 & 3 ) genelinden anlayabileceğiniz üzere, özgür lisanslar tamamen damak tadı ile alakalı, sizin için en uygun olanı seçme özgürlüğünüz olan bir alandır. Buna rağmen MIT lisansı gerçekten çok kısa ve açık diliyle, diğer lisanslar arasında farklılaşmaktadır.

Bu yazımızdan sonra son yazımız olan “GPL lisansı nedir?” ile bu yazı serisini noktalayacağız. Geç olsun güç olmasın, uyarımızı da yapmış bulunalım, burada yer alan görüşlerimiz hukuki tavsiye niteliğinde değildir.