Royalty en basit tanımıyla devralınan bir hak karşılığında yapılan ödemeyi ifade eder. Sözcük anlamı olarak imtiyaz ücreti, telif hakkı gibi gayri maddi hakların değerinin genel tanımıdır. Yani mülkiyet haklarından ya da doğal kaynaklardan yararlanmak için ödenen tazminat,bedel,değer ya da ücreti ifade etmek için kullanıyoruz.Yıllık ciro ve kardan, anlaşmada belirlenen oranlarda yüzde olarak ödenir.
Kavram hukuki olarak maden çıkartma hakkını kullanmak için bir madenin veya arazinin sahibine ödenen, işletme hakkı ücreti, telif hakkı, patent ücreti, kiralama hakkı, kullanma hakkı, özel izin hakkı, ayrıcalık hakkı, işletme özel izni (işletme mezuniyeti lisansın istimali); “royalty agreement”, işletme özel izin anlaşması, işletme mezuniyeti mukavelenamesi; “royalty fees”, telif ücretleri; “royalty interest”, patent (redevans) faizi, maden hisse senedi faizi; “royalty rent”, imtiyaz kirası; “royalty tax”, telif ücreti vergisi olarak kullanılmaktadır.
Anlaşılacağı üzere royalty kavramının çok geniş anlamları vardır.
Biz ise bir imtiyaz veya hak karşılığında yapılan veya talep edilen ödemeler; lisans anlaşmalarında yabancılara ait bir yeniliği kiralayan veya onun patentini satın alanın, bunun karşılığında yaptığı ödemelere verilen isim olarak kabul edeceğiz. Günümüzde teknoloji transferlerine yönelik sözleşmeler genellikle “lisans sözleşmesi” şeklinde yapılıyor. Bazen ise hukuk literatüründe “royalty sözleşmelerine” de rastlanılmaktadır. Yapısı itibariyle her iki sözleşme türü de benzer amaçlarla kuruluyor ama sözleşmenin niteliğinin belirlenmesi sadece madde hükümlerinin incelenmesiyle mümkün olur. Haliyle royalty sözleşmesi kapsamında yapılan ödemelerin kira ödemesi mi yoksa bir hak devri karşılığında yapılan bir ödeme mi diye belirlenmesi sözleşmenin incelenmesiyle mümkün olabilir. Bu arada royalty sözleşmelerinin konusuna yönelik olarak da sınırlayıcı bir düzenleme yoktur.Bu da demektir ki teknoloji transferi sağlayan veya lisansa konu olabilen gayrimaddi hakların kullanımı karşılığında yapılan ödemelerin tamamı royalty ödemesi kapsamında değerlendirilebilir.
Buna göre neler royalty kapsamına girer?
Lisans
Sinema- TV Filmleri
Bilgisayar Programları
Radyo Programları
Telif Hakları
Model ve Desen
Üretim Yöntemi
Gizli Formül
