Bu yazımızda; sosyal ticaret tanımını, sosyal ticaretin geleceğini ve ülkemizde sosyal ticaretin konumunu kısaca inceleyeceğiz.
Sosyal Ticaret, e-ticaret ile sosyal medyanın sentezinden oluşan, ilk olarak 2005’de Yahoo’nun tanımladığı bir kavram. S-Ticaret ya da S-Commerce şeklinde belirtildiği de oluyor.
Kavramın çıkışını takip eden yıllarda, sosyal medyanın çeşitlenmesi ve özellikle 2010 yılında Instagram’ın çıkmasıyla beraber, bu kavramın hem tanımı hem de mahiyetinde önemli değişiklikler ve gelişmeler meydana geldi. İlk başta sadece varsayımsal olarak ortaya atılan sosyal ticaret, sosyal medyanın beklenenden hızlı gelişmesi, internet ve akıllı telefon ekosisteminin beklenenden hızlı büyümesi gibi nedenlerle varlığını son yıllarda iyiden iyiye hissettirmeye başladı. S-ticaretin bu hızlı büyümesi, e-ticaretin varlığı için ilerleyen yıllarda bir tehdit oluşturur mu, bilemiyoruz ama; s-ticaretin, e-ticarete iyi bir alternatif olacağı kesin gibi görünüyor.
Bugün için s-ticareti, e-ticaretin bir uzantısı olarak görebiliriz. Özellikle global markaların sosyal medya içerisinde sadece reklam değil; aynı zamanda satış kanalları oluşturmaya başlaması bu durumun en belirgin göstergesi. Ancak e-ticaretin bir uzantısı konumunda olan s-ticaret zamanla kendi bağımsızlığını ilan edecek gibi görünüyor.
Nitekim, yeni işletmelerin herhangi bir web site ya da e-ticaret altyapı hizmeti satın almadan, doğrudan sosyal medya hesapları aracılığı ile ürün veya hizmetlerini pazarlaması ve satışlarını da sosyal medya üzerinden gerçekleştirmeleri, e-ticarete olan ihtiyacın giderek azaldığını gösteriyor. Tüm bu gelişmeler s-ticaret ile e-ticaret arasında bir rekabet oluştururken, aynı zamanda reklamcılık alanında da dijital reklamcılık ile sosyal medya reklamcılığı arasında bir rekabete neden oluyor.
Sosyal ticaretin bu gidişatı, reklamcılık sektörünün yanı sıra ödeme sistemleri, kargo ve lojistik sistemleri gibi alıcı ile satıcı arasındaki etmenlerin de değişmesine neden oldu. Nitekim, kargolarda şeffaf paket uygulaması; ödeme sistemlerinde ise Shopier, EasyPay, Like2Buy (Curalate) gibi alternatif sistemlerin geliştirilmesi yine sosyal ticaretin sonuçlarıdır. Sosyal ticaret ile genellikle C2C (Costumer to Costumer) alışveriş metodu kullanıldığından ve söz konusu sosyal ağların altyapılarının bu sistemi destekleyecek şekilde kurulmamasından dolayı, dışardan yardımcı alternatiflerin kullanılması zorunlu oluyor.
S-ticaretin, e-ticarete bir alternatif ve karşısında ciddi bir rakip olması tahmin edilenden daha kısa sürebilir. Çünkü Statista, We Are Social, Hootsuite gibi istatistik şirketlerinin sosyal ticaret raporları, sosyal ticaretin sandığımızdan daha hızlı büyüdüğünü gözler önüne seriyor.
Emarketer’in yayımladığı bu istatistiğe göre, küresel sosyal ağ reklam bütçeleri dünya genelinde 5 yıl içerisinde 11,36 milyar dolardan 35,98 milyar dolara çıkarak ciddi bir artış göstermiş. Sosyal reklam bütçelerindeki bu değişim, sosyal ticaretin de büyüme hızı hakkında bize net doneler veriyor.
KPMG’nin Türkiye 2017 araştırmasına göre, sosyal ticaret %71 ile en çok Instagram üzerinden sağlanıyor. Özellikle son 5 yılda gelişen butik mağazacılığın hızla yayılması ve çeşitli kolaylıklar sağlaması, Instagram’ın yapısal özelliklerinin alışverişe müsait olması gibi sebepler, Instagram’ı diğerleri arasında öne çıkaran başlıca sebeplerden.
S-ticaretin, sosyal medya kullanımı ile doğru orantılı olduğu şüphesiz bir gerçek. Bu anlamda, ülkemizin sosyal medya kullanımı konusunda dünyanın önde gelen ülkelerinden olması ve sosyal ticarete de kültürel anlamda müsait olması sebebiyle, global çapta yapılacak s-ticaret atılımlarının ülkemizden çıkacak girişimciler tarafından yapılması işten bile değil. S-ticaret, girişimciler için şimdilik ideal bir alan gibi görünüyor.
Ülkemizin sosyal medya kullanımı konusunda önde olması ve bu sosyal ağların ilk beşinde 2018 istatistiğine göre Instagram’ın yer alması yine s-ticaret açısından Türkiye’nin bu konuda önde gittiğini de bize açıkça gösteriyor.
Sosyal ticaretin bu hızlı gidişatını hep beraber izliyoruz. Görünüşe bakılırsa, daha da hızlanacak gibi duruyor.