Çeşitli sebeplerle bir şirketin kapanması veya hukuki dilde “tasfiyesi” gündeme gelebilir. Örnek olarak, şirketin zarar etmesi, şirket için belirlenen sürenin dolması veya ortaklarla ilişkilerin bozulması gibi nedenler şirketin tasfiyesine neden olabilir. Peki tasfiye kararı şirket için geri dönüşü olmayan bir karar mıdır? Bir kere tasfiye kararı alındıktan sonra değişen koşullar ışığında bu karardan vazgeçmek mümkün müdür? Mümkün ise hangi usul takip edilmelidir? Bu yazımızda, anonim ve limited şirketler özelinde bu sorulara cevap bulmaya çalışacağız.
Türk Ticaret Kanunu’nun (“TTK“) 548. maddesi uyarınca, alınacak bir tasfiyeden dönme kararı ile şirketin devam etmesi mümkündür. Anılan maddeye göre, tasfiyeden dönme kararı genel kurul tarafından alınacaktır.
Tasfiyeden dönme kararı alabilmek için tasfiye halinde bulunan şirketin sona erme nedeni büyük önem taşır. Bu kapsamda, (i) belirlenen sürenin dolmasıyla veya (ii) genel kurul kararıyla sona ermiş olan şirketlerin tasfiyeden dönme kararı ile devamı sağlanabilir. Diğer sona erme hallerinin gerçekleşmesi nedeniyle şirketin sona ermiş olması halinde tasfiyeden dönme kararı alınarak şirkete hayatiyet kazandırılamaz.
Pay sahipleri arasında şirket pay bedelleri ve tasfiye paylarının dağıtımına başlanana kadar bu kararın alınabilmesi mümkündür. Bu andan sonra tasfiyeden dönme kararı alınamaz. Pay sahipleri arasında yapılan cüz’i ve anlamsız bir pay bedeli veya tasfiye payı iadesi bile tasfiyeden dönmeyi imkânsızlaştırır. Ödenmiş bedellerin geri verilmesi de geriye dönüşü mümkün kılamaz. Buna rağmen alınan bir tasfiyeden dönme kararı bâtıldır.
Tasfiye esnasında kâr dağıtımı yapılmış olması halinde ise kâr dağıtım kararının ne zaman alındığının değerlendirilmesi gereklidir. Kâr dağıtım kararı, şirketin sona ermesinden önce alınmışsa tasfiyeden dönme kararı alınabilir.
Tasfiyeden dönme kararının sermayenin en az yüzde altmışının oyu ile alınması gerekmektedir. Kural bu olmakla birlikte, bu nisabın esas sözleşme ile ağırlaştırılması mümkündür. Bunun dışında, başkaca önlemler de öngörülebilir.
Tasfiye memuru tasfiyeden dönülmesine ilişkin genel kurul kararını şirket merkezinin bulunduğu yerdeki ticaret siciline tescil ve ilan ettirir.
Ticaret Sicili Yönetmeliği’nin 88 maddesi uyarınca, tasfiyeden dönme kararının tescili başvurusunda Ticaret Sicili Müdürlüğü’ne verilecek belgeler şunlardır: (i) tasfiyeden dönülmesine ilişkin genel kurul kararının noter onaylı örneği, (ii) şirketin malvarlığının pay sahipleri arasında henüz dağıtılmaya başlanmadığına ilişkin tasfiye memurları tarafından hazırlanan rapor.
Tasfiyeden dönme kararı bir esas sözleşme değişikliği kararı değildir. Bu nedenle esas sözleşmede değişiklik yapılması gerekmez.