GPL ya da uzun ismiyle GNU General Public License, kuşkusuz özgür yazılım dünyasındaki en önemli figürlerden biri olan Richard Stallman tarafından yazılmış olması ve özgür yazılımın devamlılığı için bir köşe taşı olması nedeniyle bir dönem en sık kullanılan lisans olarak özgür yazılım dünyasında kullanılmaktaydı.
Ancak tahtını MIT lisansına kaptırdığını söylemek çok yanlış olmayacaktır.
Fakat MIT lisansının yazılımcılar tarafından daha sık kullanılıyor olması demek, MIT lisansının daha başarılı veya daha korumacı bir lisans olduğu anlamına gelmiyor. Daha önce açıklamaya çalışmıştık ama, özgür yazılım lisanslarının kullanımı gerçekten ihtiyaca göre şekilleniyor. Yani aslında bir yazılımcının sürekli aynı lisansı kullanıyor olmasını beklemek çok gerçekçi değil.
Konumuz özgür yazılım lisansları olunca, genel kamu lisansının, diğer lisanslara oranla biraz daha muhafazakar olduğunu söylemek yanlış olmaz. Araştırırken her yerde karşınıza çıkacak ilk şey, GPL altında dağıtılan bir yazılımın türevlerinin de (derivative works) mutlaka GPL ile lisanslanması gerekiyor.
Bu lisans ile dağıtılan bir yazılımı değiştirme özgürlüğüne sahip olsanız da, değiştirip piyasaya sürdüğünüz işin de mutlaka GPL lisansı taşıyor olması gerekiyor. GPL aynı zamanda, yazılımınızın kaynak kodlarını mutlaka açık tutmayı gerektirdiğinden, özgür yazılım topluluğunu da ödevini bu şekilde yerine getiriyor.
Seçimi şu anda biraz daha ideolojik olarak tanımlanabilir. Çünkü başka bir lisans altında lisanslanmış bir yazılımı değiştirip yeni bir ürün ortaya çıkarırken, yeni ürünü oluşturan ufak bir parça bile GPL altında lisanslandıysa, bu durumda tüm yazılımın lisanslanması gibi problem ortaya çıkabiliyor. Bu herkesin ve en başta ticari kullanıcıların tercih ettiği bir şey değil.
Bu nedenle aslında yaptığımız lisanslama, özgür yazılımları kullanan ve geliştiren herkesin sizin işinize katkı sunmak istememesi gibi bir sonuç doğurabiliyor.
GPL altında bir yazılımın kopyalarını para karşılığında satabiliyor musunuz? Evet.
GPL altında lisanslanan bir yazılım parçası kullanıp, bunu sonradan dağıtabiliyor muyum? Evet, ama GPL’in öngördüğü koşullar altında.
Yani? Aslında ticari kullanım için uygun bir lisans değil çünkü, para ile sattığınız ilk kopyası, fark edilmeyen bir parçası değiştirilip bedava hale getirilebilir.
Dünyada teknoloji daha ulaşılabilir hale geldikçe, kişiler herhangi bir zorunluluk istemiyorlar. Bu nedenle an itibariyle biraz daha ideolojik bir lisans olarak kalıyor.
Ancak yine de pazarda ciddi bir payı olduğunu, kullandığımız pek çok şeyin ve türevleri lisanslar (LGPL, AGPL, FDL vs.) ile dağıtımda olduğunu mutlaka hatırlamamız gerekiyor.
GNU Genel Kamusal Lisansın metninin tamamına buradan ulaşabilirsiniz.
Bu yazıyla birlikte özgür yazılımlar ve lisanslar serimizi de tamamlamış oluyoruz.
Sunucuda çalışan kodları kapalı ve özgür olmayan olan bir projenin istemcide çalışan html, js gibi kodları GPL olabilir mi?