Av. Görkem Haraççı imzalı “Hollanda Vergi Düzeni”başlıklı yazıdan sonra Hollanda start up ekosistemi konulu giriş yazısının faydalı olacağını düşünüyorum. Bu yazı Hollanda’ya ilgi gösterenler start up (adayları) için olacak ve genel bir giriş niyetindedir. Bu nedenle bu yazı Hollanda Ekosistemi, StartupDelta ve Dutch Start Up Visa konusunu ele almakta.
Hollanda sahip olduğu Avrupa’nın (hatta dünyanın) en önemli hava ve deniz limanları ve geniş kara ulaşımı ile Avrupa’ya açılan bir pencere konumunda. Ayrıca internet iletişimi konusunda Avrupa kıtasının internet fiziki ağında önemli yere sahip olduğu ve bu nedenle Google gibi internet devlerin datacenter’lerinin Hollanda’da bulunduğunu belirtmem gerek. Hollanda bu fiziki şartlar ile birlikte girişimci dostu yasal düzenlemeler, ve Avrupa Birliği içinden ve dışından gelen expatlar sayesinde kozmopolit bir ülke denilebilir.
Hollanda Kraliyeti son yıllarda Avrupa Birliği dışından expat ve start up’ların daha kolay şekilde Hollanda’ya yerleşmeleri için bir program uygulamaktadır. StartupDelta isimli organizasyon bu sayede kurulmuş olup, programın hedefinde Hollanda’daki dev şirketlerin kalifiye eleman edinmeleri kadar, aynı zamanda kısıtlayıcı yabancılar hukukunun bu yetenekli expat adayları ve start up’lar için imkan sunması (Dutch Start Up Visa) hedeflenmektedir.
StartupDelta ve Dutch Start Up Visa Yasası
Ocak 2015’den beri faal olan StartupDelta isimli organizasyon Hollanda start up ekosistemindeki aktörleri aynı hedefte birleştirmeyi hedeflemektedir.Ofisinin Amsterdam’da eski Hollanda Kraliyeti Deniz Kuvvetleri kışlasında bulunmasının Hollanda’nın dünyaya bakışının tipik örneği olarak görüyorum. Bununla birlikte öncesinde Avrupa Birliği Dijital Ajanda’dan sorumlu komiseri olan Neelie Kroes’un StartupDelta “special envoy” olarak görevlendirilmesi, Hollanda’nın start up programını tozlu raflarda bırakmaya niyetinin olmadığının işareteydi.
StartupDelta ile birlikte start up programında Avrupa Birliği dışından Hollanda’ya gelmek isteyen start up’lara uygulanacak yeni bir vize yasası hayata geçirildi. Dutch Start Up Visa olarak adlandırılan bu vize ile birlikte Avrupa Birliği dışındaki start up’lara geçerli olan normal iş vizesinden hariç, bu start up’lara Hollanda’da bir sene boyunca business plan’larına odaklanmalarına olanak sunuyor. Bu bir sene sonunda normal iş vizesine başvurmaları gerekmekte. Yasanın şart olarak koyduğu konulardan biri ise vize başvuranın güvenilir bir kurum tarafından desteklenmesi: kuluçka merkezleri/incabators.
Dutch Start Up Visa Yasası’ndan her ne kadar da Hollanda Adalet Bakanlığı bünyesindeki İND sorumlu görünse de, vize başvurusunun Hollanda Ekonomi Bakanlığı bünyesindeki RVO isimli birime Hollanda ekonomisine katkı konusunda başvurulmakta. Ayrıca kuluçka merkezlerinin tanınması da RVO tarafından gerçekleşmekte.
Türkiye’den de bu vizeye başvurulabilinir ve istenen harçlar ve diğer yasal yükümlülükler Türkler için Ankara Anlaşması gereği daha düşük ve avantajlı olduğunu belirtmemde fayda var.
Hollanda ve Türkiye ilişkileri
2012 Senesinde kutlanan 400. Diplomasi Yılı ile birlikte doruğa çıkan Hollanda-Türkiye ilişkileri, son senelerde soğudu. Hollanda Başbakanı Rutte son günlerde ilginç bir şekilde ilişkilerin düzelmesi taraftarı olduğunu belirtti. Rotterdam Ticaret Odası’nın 12 Aralık 2017’de düzenlediği Road2Turkey isimli program da hafiften buzların erimesi çerçevesinde görülmesi gerek. Hollanda’nın Türkiye’deki start up’lara gösterdiği yakın ilgi ilişkilerin bozulmaya başladığı 2016 senesinde hazırladığı rapor ile gösterilebilir: “Are Turkish Start-ups the Next Big Thing?”
Bundan sonraki yazılarımda Hollanda’nın “topsectoren” dediği öncelikli sektörlere tanıdığı finans imkanlarından bahsedeceğim. Hollanda’ya dair bilmek istediğiniz herhangi bir konuyu bana iletebilirsiniz.